สัปปายะ 7 อีกหนึ่งหลักธรรมที่สำคัญที่นำมาร่วมปฏิบัติโดยเฉพาะผู้ที่ต้องการภาวนา เพราะการที่เราทราบสิ่งที่เกื้อกูลกัน หรือหลักธรรมอันเกื้อกูล เช่นถ้าเราอยู่ในสภาพวะที่เอื้อต่อการนั่งสมาธิ เช่น ห่างไกลจากความวุ่นวาย แล้วทำให้เรารู้สึกเงียบ การปฏิบัติเบื้องต้นในการสงบจิตใจ ให้นิ่งก็จะทำให้ง่ายต่อการภาวนา เหมือนอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม หลักธรรมนั้นก็มีหลักอื่น เช่น หลักธรรมที่เป็นปรปักกษ์กันก็มี พละห้า กับ นิวรณ์ห้า
สัปปายะ 7 คืออะไร
สัปปายะคือ สัปปายะสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ที่มาเกื้อกูลให้การประพฤติปฎิบัติธรรม
เครดิตเพจ https://www.thaihealth.or.th/
สิ่งที่เหมาะกัน สิ่งที่เกื้อกูล ช่วยสนับสนุนในการบำเพ็ญภาวนาให้ได้ผลดี ช่วยให้สมาธิตั้งมั่น ไม่เสื่อมถอย ซึ่งมีด้วยกัน 7 ข้อดังนี้
1. อาวาสสัปปายะ : ที่อยู่ซึ่งเหมาะกัน เช่น ไม่พลุกพล่าน
2. โคจรสัปปายะ :ที่หาอาหาร ที่เที่ยวบิณฑบาตที่เหมาะดี เช่น มีหมู่บ้านหรือชุมชนที่มีอาหาร บริบูรณ์อยู่ไม่ใกล้ไม่ไกลเกินไป
3. ภัสสสัปปายะ :การพูดคุยที่เหมาะกัน เช่น พูดคุยเล่าขานกันแต่ในกถาวัตถุ 10 และพูดแต่พอ ประมาณ
4. ปุคคลสัปปายะ : บุคคลที่ถูกกันเหมาะกัน เช่น มีท่านผู้ทรงคุณธรรม ทรงภูมิปัญญาเป็นที่ ปรึกษาเหมาะใจ
5. โภชนสัปปายะ :อาหารที่เหมาะกัน เช่น ถูกกับร่างกาย เกื้อกูลต่อสุขภาพ ฉันไม่ยาก
6. อุตุสัปปายะ : ดินฟ้าอากาศธรรมชาติแวดล้อมที่เหมาะกัน เช่น ไม่หนาวเกินไป ไม่ร้อนเกินไป เป็นต้น
7. อิริยาปกสัปปายะ : อิริยาบถที่เหมาะกัน เช่น บางคนถูกกับจงกรม บางคนถูกกับนั่ง ตลอดจนมี การเคลื่อนไหวที่พอดี
อ้างอิงจาก
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชโช วันที่ 27 กรกฎาคม 2567
Facebook : สาระธรรม
เครดิต https://dharayath.com/